بیزینس پلن (مدل کسب و کار): مفهوم و اهمیت

مدل کسب و کار یک اصطلاح مهم در جهان کسب و کار است. در این مقاله قصد داریم به شما توضیح دهیم که مدل کسب و کار چیست و چرا اهمیت دارد.

تعریف مدل کسب و کار

مدل کسب و کار یک چارچوب است که نشان می‌دهد چگونه یک کسب و کار نقشه‌برداری می‌کند تا درآمدزایی و سودآوری کند. این مفهوم شامل توضیحاتی در مورد نحوه ارائه محصولات یا خدمات به مشتریان، قیمت‌گذاری، استراتژی بازاریابی و نحوه جذب مشتریان می‌شود. همچنین، مدل کسب و کار نشان می‌دهد که کدام گروه از مشتریان هدف کسب‌وکار هستند و چقدر می‌توانند برای محصولات یا خدمات پرداخت کنند.

آیا به راهنمایی بیشتری نیاز دارید؟

اهمیت مدل کسب و کار

1
1
آزمایش ایده کسب‌وکار

برای کسب‌وکار‌های جدید، مدل کسب و کار به عنوان یک ابزار آزمایشی عمل می‌کند. شما می‌توانید ایده خود را با مدل کسب و کار مدل‌سازی کرده و ببینید آیا این ایده اجرایی و سودآور است یا خیر.

2
2
جذب سرمایه‌گذاران

یک مدل کسب و کار قوی می‌تواند جذب سرمایه‌گذاران را تسهیل کند. سرمایه‌گذاران به دنبال کسب‌وکارهایی هستند که دارای یک مدل کسب و کار منطقی و جذاب هستند که قابلیت سودآوری و رشد دارند.

3
3
توسعه پیش‌بینی‌های مالی

مدل کسب و کار به شما اجازه می‌دهد تا پیش‌بینی‌های مالی را برای کسب‌وکار خود توسعه دهید. این کمک می‌کند تا مسیر مالی و مالیاتی کسب‌وکار خود را مشخص کنید.

4
4
تعیین نقاط عطف

با مدل کسب و کار می‌توانید نقاط عطف مهم کسب‌وکار خود را تشخیص دهید. این نقاط می‌توانند شامل رشد سریع مشتریان، تغییرات در محصولات یا خدمات، یا تغییر در راهبرد بازاریابی باشند.

5
5
پایه برای بررسی طرح کسب‌وکار

مدل کسب و کار به عنوان یک پایه برای بررسی کامل طرح کسب‌وکار عمل می‌کند. این به شما امکان می‌دهد تا بهبودهای مورد نیاز را تشخیص داده و اصلاحاتی را در ساختار کسب‌وکار اعمال کنید.

سوالات کلیدی در طراحی مدل کسب و کار

در تدوین مدل کسب و کار، به سه دسته سوال اساسی پاسخ دهید: 

1. سوال‌های مربوط به ارزش آفرینی: این سوالات باید نشان دهند که کسب‌وکار شما چه ارزشی به مشتریان ارائه می‌دهد و چگونه این ارزش را ارتقاء می‌دهد. 

2. سوال‌های مربوط به کسب درآمد: باید توضیح دهید که چگونه کسب‌وکار به درآمد می‌رسد و چگونه از مشتریان پول دریافت می‌کند. 

3. سوال‌های مربوط به تداوم و پایداری: باید نشان دهید که کسب‌وکار شما چگونه قصد دارد تا در طولانی‌مدت پایدار باشد و چگونه با چالش‌های بازار روبرو می‌شود.

نیاز به تیم کوچینگ

در صورتی که نیاز به تحقیق و بررسی عمیق‌تر دارید تا مدل کسب و کار خود را بهبود ببخشید، مشورت با یک تیم کوچینگ متخصص می‌تواند به شما کمک کند. این تیم می‌تواند با شما در تدوین و بهبود مدل کسب و کارتان همکاری کند تا به موفقیت و رسیدن به اهداف کسب‌وکارتان برسید.

بیزینس کوچینگ چیست؟

ویژگی‌های یک مدل کسب و کار موفق

در طراحی یک مدل کسب و کار موفق، باید به موارد مهمی توجه کرد که می‌تواند به بهبود عملکرد و پیشرفت شرکت کمک کند. در اینجا ویژگی‌هایی که یک مدل کسب و کار موفق باید داشته باشد را مورد بررسی قرار دهیم:

01
01
روش‌های موثرتر بازاریابی و فروش

یک مدل کسب و کار موفق باید قادر باشد بهبودی در مدیریت بودجه ایجاد کند و هزینه‌ها را کاهش دهد. این اقدامات می‌توانند شامل بهینه‌سازی فرآیندها، کاهش هدر رفت منابع، یا بهبود کیفیت و کارایی باشند.

03
03
خلاقیت در پرداخت مشتریان

یک مدل کسب و کار موفق می‌تواند با ارائه روش‌های خلاقانه برای پرداخت مشتریان، از رقبای خود پیشی بگیرد. این می‌تواند شامل پیشنهادات و تخفیفات ویژه، سیستم‌های پرداخت آسان و امن، یا برنامه‌های وفاداری باشد.

02
02
روش‌های موثرتر بازاریابی و فروش

یک مدل کسب و کار موفق باید به دنبال روش‌های موثرتری برای بازاریابی و فروش محصولات یا خدمات خود باشد. این می‌تواند شامل استفاده از استراتژی‌های تبلیغاتی نوین، تجربه کاربری بهتر، یا ارائه پیشنهادات جذاب به مشتریان باشد.

04
04
تنوع در مشتریان

تازه نیازی به ایجاد یک مدل کسب و کار کاملاً جدید نیست. به جای آن، می‌توانید از مدل کسب و کار موجود استفاده کنید و آن را با تمرکز بر مشتریان مختلف بهبود دهید. به عنوان مثال، رستوران‌ها ممکن است بر اساس یک مدل کسب و کار استاندارد عمل کنند، اما با تغییر استراتژی‌های خود و جذب مشتریان متنوع، می‌توانند تحولات جدیدی در کسب‌وکار خود ایجاد کنند.

انواع مدل‌های کسب و کار

برای راه‌اندازی کسب و کار، نیازی به ساخت مدل کسب و کار کاملاً جدید ندارید. در واقع، اکثر کسب‌وکارها از مدل‌های کسب و کار موجود استفاده می‌کنند و آن‌ها را برای یافتن مزیت رقابتی اصلاح می‌کنند. در اینجا یک لیست از انواع مختلف مدل‌های کسب و کار و یا بیزینس پلن‌ها وجود دارد که می‌توانید برای راه‌اندازی کسب و کار خود از آن‌ها استفاده کنید:

مدل کسب و کار تبلیغات (Advertising)

مدل کسب و کار تبلیغاتی مدت‌هاست که وجود دارد و با تغییرات تکنولوژی از مدل چاپ به آنلاین توسعه پیدا کرده است. در این مدل، شرکت‌ها محتوایی ایجاد می‌کنند که مخاطبان علاقه دارند مشاهده یا مطالعه کنند و سپس تبلیغات را برای آن‌ها نمایش می‌دهند. این مدل باید هم مخاطبان و هم تبلیغ‌کنندگان را راضی کند.

مدل کسب و کار افیلیت (Affiliate)

مدل کسب و کار افیلیت به جای تبلیغات بصری، از پیوندهای تعبیه شده در محتوا استفاده می‌کند تا به مخاطبان پیشنهادهای خصوصی دهد. در این مدل، کسب و کار به صورت پورسانتی برای هر معامله موفق به تبلیغ کنندگان پول پرداخت می‌کند.

مدل کسب و کار کارگزاری (Brokerage)

مدل کسب و کار کارگزاری، معاملات خریداران و فروشندگان را به هم متصل می‌کند و به تسهیل معامله کمک می‌کند. کارگزاران برای هر معامله کارمزدی از طرف خریدار یا فروشنده دریافت می‌کنند.

مدل کسب و کار عدم واسطه‌گری (Disintermediation)

مدل عدم واسطه‌گری زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت‌ها از همه افراد در زنجیره تامین چشم‌پوشی می‌کنند و مستقیماً به مشتریان می‌فروشند، که این امکان را می‌دهد تا هزینه‌های مشتریان را کاهش دهند و رابطه مستقیمی با آن‌ها داشته باشند.

مدل کسب و کار لیزینگ (Leasing)

مدل کسب و کار لیزینگ برای محصولات با قیمت بالا استفاده می‌شود که مشتریان ممکن است قادر به خرید کامل نباشند اما می‌توانند آن‌ها را اجاره کنند.

مدل کسب و کار با ارتباط محدود (Low Touch)

در مدل کسب و کار با ارتباط محدود، شرکت‌ها با ارائه خدمات کمتر قیمت‌های خود را کاهش می‌دهند و مشتریان برخی از کارها را خود انجام می‌دهند.

مدل کسب و کار مارکت پلیس (Marketplace)

مارکت پلیس‌ها به فروشندگان اجازه می‌دهند اقلام را فهرست کنند و ابزارهای آسانی را برای اتصال به فروشندگان در اختیار مشتریان قرار دهند.

مدل کسب و کار اشتراکی (Subscription)

در مدل کسب و کار اشتراکی، شرکت‌ها از مشترکین خود درآمد دریافت می‌کنند در فواصل زمانی معین.

مدل کسب و کار فریمیوم (Freemium)

در مدل کسب و کار فریمیوم، بخشی از محصول یا خدمات به صورت رایگان ارائه می‌شود و برای ویژگی‌ها یا خدمات پیشرفته‌تر هزینه دریافت می‌شود.

مدل کسب و کار اکسسوری (Accessories)

در این مدل کسب و کار، محصول اصلی به صورت رایگان یا با هزینه کمتری عرضه می‌شود و از فروش لوازم جانبی سود کسب می‌کند.